فاطمه صغری بنت الحسینفاطمه صغری یکی از بانوانی است که در کربلا حاضر بوده و در زمره اسیران کربلا می‌باشد. ۱ - معرفی فاطمه صغریفاطمه صغرى را برخى از مورخين به عنوان دختر امام حسین(علیه‌السلام) مى‌شمارند. ۲ - حضور در کربلادرباره او ميان مورخين اختلاف است. برخى از ايشان مى‌گويند فاطمه صغرى دختر امام حسين (علیه‌السلام) در هنگام شهادت آن حضرت در مدینه بود و خبر شهادت پدر بزرگوار خويش را از پرنده‌اى شنيد كه بال و پرش را به خون حسين(علیه‌السلام) آغشته كرده و روى ديوار خانه شان در مدينه نشسته بود. فاطمه ناراحت شد و شروع كرد به گريه كردن و اشعارى را خواند كه اول بيت آن، اين است: نَعَبَ الْغُرابُ فَقُلْتُ: مَنْ تَنْعاهُ وَيْلَكَ يا غُرابُ .... [۱]
ناسخ التواريخ، ج ۳، ص ۸۵.
کلاغ خبر مرگ آورد. گفتم: خبر مرگ چه كسى را آوردى؟ گفت: حسين (علیه‌السلام) در كربلا شهید شده‌ا ست.در مقابل، برخى مى‌گويند دخترى از امام حسين (علیه‌السلام) به نام فاطمه صغرى در كربلا حضور داشته است . ۲.۱ - حوادث عصر عاشورا به روایت فاطمه صغریاز وى چنين نقل مى‌كنند: روز عاشورا من جلوى خيمه ايستاده بودم. اجساد پدر و كشته‌ها را نگاه می‌كردم. با خود گفتم: اين مردم با ما چه خواهند كرد، آيا اسيرمان مى‌كنند؟ يا مى‌كشند؟ همين هنگام مردى سوار بر اسب از راه رسيد، زنان را با كعب نيزه مى‌زد، زیور آلات و چادر آنها را به غارت برد، زنان هر كدام به ديگرى پناه مى‌بردند و فرياد سر مى‌دادند: وا جدّاه؛ وا ابتاه؛ وا علياه. من به خود لرزيدم. به جانب چپ و راست نگاه مى‌كردم، ناگاه عمه‌ام را ديدم، از ترس اين كه آن ستمكار سوى من بيايد به طرف عمّه‌ام رفتم. ناگاه آن بى‌حيا به سويم آمد، گريختم كه شايد از دستش نجات پيدا كنم ولى او خود را به من رسانيد كعب نيزه را بين دو كتفم فرود آورد كه من برو افتادم، آن بى‌رحم آمد چادر از سرم ربود، گوشواره از گوشم كشيد و گوشم را پاره كرد، خون بر سر و صورت من جارى شد، بيهوش افتادم؛ در اين بين عمّه‌ام را بالاى سرم مشاهده كردم كه مى‌گريد و مى‌گويد: عزيزم از جاى برخيز تا ببينم كه بر سر دختران بى‌ياور و برادر بيمارت چه آمده؟ عرض كردم آيا پوشش نزد شما هست تا سرم را بپوشانم (يا عَمَتاهُ هَلْ مِنْ خِرْقَةٍ اسْتُرُ بِهارَأْسى عَنْ اعْيُنِ النُّظارِ؟ فَقالَتْ: يا بِنْتاهُ وَ عَمَّتُكِ مِثْلُكِ) يعنى عمه ات مانند تو مى‌باشد من ديدم سر آن مظلومه هم مكشوف و بدنش از ضرب تازيانه و كعب نيزه كبود گرديده. وقتى به خيمه رسيديم، ديدم تمامى خيمه‌ها را غارت كرده‌اند. برادرم علی‌بن الحسین (علیه‌ااسلام) را ديدم كه از گرسنگی و تشنگی و طغيان درد بر روى زمين افتاده و توان نشستن ندارد. از مشاهده اين حوادث ما براى او گريه مى‌كرديم او هم به حال ما گريه مى‌كرد. [۲]
الدمعة الساكبه، ج ۴، ص ۳۷۱.
[۳]
ناسخ التواريخ، ج ۳، ص ۱۳.
[۴]
وسيلة الدارين، ص ۳۴۲.
[۵]
زندگانى حضرت خامس آل عبا علیه‌السلام، ج ۲، ص ۱۶۳.
۲.۲ - خطبه فاطمه صغری در کوفهشمارى از مورخين خطبه‌ای را كه در کوفه بعد از حضرت زینب خوانده شده به فاطمه صغرى نسبت مى‌دهند [۸]
مقتل كعبى، ص ۱۰۸.
۳ - تحقیق در قید صغریاز طرفى در منابع معتبر و متقدم چنين آمد كه يكى از فرزندان امام حسین(علیه‌السلام) فاطمه است و ديگر عنوانى به نام فاطمه صغرى ديده نشد. شايد آوردن قيد صغرى به خاطر حضور فاطمه بنت علی(علیه‌السلام) در كربلا و جمع اسيران بود، نه اينكه امام حسين دو فاطمه داشته يكى صغرى و ديگرى كبرى؛ كه چنين نيست. پس آن چه مسلم است اين كه يک دختر از امام حسين به نام فاطمه در كربلا حضور داشته و جزء اسيران بوده است. بسيارى از منابع تحت عنوان فاطمه بنت الحسین از ايشان نام برده‌اند و برخى تحت عنوان فاطمه صغرى، اما درباره حضور فاطمه صغرى در مدینه مدرک معتبر و مهمى جز ناسخ ندارد. ۴ - وفات فاطمه صغریبنا بر گفته برخى از مورخين، فاطمه صغرى در سال سى ام هجرى به دنیا آمده و در واقعه كربلا در حدود سى سال سن داشته و در سال ۱۱۰ هجرى وفات يافته است. در پشت قبر سکینه (سلام‌الله‌علیها) و ام کلثوم (سلام‌الله‌علیها) ، سمت چپ آن، قبری است منسوب به فاطمه صغرى (علیهاالسلام) دختر امام حسین(علیه‌السلام) . در بيشتر منابع روايت شده كه وى در منزل خود، يعنى در پشت مسجد النّبی(صلی‌الله‌علیه‌آله‌وسلم) وفات يافت و در بقیع به خاک سپرده شد. مؤلف كتاب ستاره درخشان از شیخ علی فلسفی چنين نقل مى‌كند كه: فاطمه صغرى در شام مدفون و داراى حرم و بقعه‌اى بسيار زيبا و زائرين فراوانى دارد. [۱۲]
ستاره درخشان شام، ص ۳۴۷.
۵ - پانویس
۶ - منبعاسیران و جانبازان کربلا، مظفری سعید، محمد، ص۱۸۱-۱۸۴. |